Қазақстанда адамның дауысын жазып алып, сәйкестендірудің осы түрі есебінен несиелер ресімдейтін алаяқтар туралы ескертіле бастады. Қазақстан Республикасының қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ақпараттық саясат бөлімінің бастығы Дмитрий Акмаев LS тілшісіне алаяқтар қолданып жүрген жаңа әдіс-айлалары жайлы айтып берді.
LS тілшісімен сұхбат барысында Ақмаев, кейбір қазақстандық банктер іс жүзінде қолданыстағы клиенттің дауысын сәйкестендіру бөлігінде жаңа технологияларды қолдануды пилоттық режимде сынай бастады. Алайда, бұл тек қосымша сәйкестендіру. Оны қолдана отырып, басқа біреудің шотынан ақша алу мүмкін емес.
"Қазір операцияны орындау үшін тек дауыстық сәйкестендіру жеткіліксіз. Әсіресе, егер бұл аударымдар, несие немесе депозит болса. Ағымдағы ережелерге сәйкес, кем дегенде екі, әдетте нақты уақыт режимінде үш факторлы тексеру қажет. Соның ішінде бұл саусақ ізі, Face ID, Touch ID, SMS-код", — деп түсіндірді спикер.
Ол осыған байланысты қазақстандықтарға телефон арқылы сөйлесуде "иә"/"жоқ"деп және өз есімдері сияқты түйінді сөздер айтқаны туралы алаңдамауға болатынын атап өтті. Тек телефонмен сөйлесу барысында күдік туса бірден тұтқаны қоюға кеңес берді. Сондай-ақ, телефонға келген бір реттік SMS парольдерін ешкімге таратпағаны жөн.
"Кез-келген жағдайда қазақстандықтар абай болғаны жөн. Банктер, микроқаржы ұйымдары (МҚҰ) және басқа да қаржы ұйымдары күдікті операциялар болған жағдайда клиентке қоңырау шалмайды. Қаржы институтына картаны бұғаттау оңайырақ, содан кейін қазақстандықтың өзі әрекетке көшеді: банкке келіп, колл-орталыққа қоңырау шалып немесе мобильді қосымшаны ашады", — деп түсіндірді қаржы реттеушісі өкілі.
Спикер қашықтан сәйкестендіру арқылы алдау алаяқтар арасында үш жыл бұрын МҚҰ-да танымал болғанын атап өтті. Содан кейін шабуылдаушы микрокредит алу үшін ұялы телефонды немесе жеке кабинетті иемденді. Бірақ мұндай жағдайлардың алдын алу үшін адамның фотосуреті, құжаттарының фотосуреті қажет болған кезде міндетті екі факторлы сәйкестендіру енгізілді. Бұл жағдайда сурет жаңа болуы керек. Нәтижесінде алаяқтықтың бұл әдісін қолдану күрт төмендеді.
"Бұдан басқа, МҚҰ операторлары әрбір өтінім бойынша бейнеқоңырау шалады немесе биометрия қажет. Қосымша қорғаныс ретінде мобильді нөмір дерекқормен тексеріледі: несие алуға өтініш берілген телефон несие ашылатын ЖСН-ге тиесілі ме екендігі. Мұның бәрі алдау қаупін азайтады", — деп түсіндірді Ақмаев.
Қаржы реттеушісі өкілінің айтуынша, соңғы уақытта алаяқтықтың жаңа түрлері байқалуда, онда қаскүнем адамның деректерін вирус, SMS-тарату немесе интернет-порталдың көшірмесі арқылы иемденеді.
"Бүгінде алаяқтық сауда алаңдары арқылы танымал болды. Зиянкестер өнімді қажетсіз бағамен шығарады, өнімді сатып алғысы келетін пайдаланушының ақпаратын ұрлайтын бетке өтуді сұрайды. Бұл тікелей алдау әдісіне жатады, яғни сіз ақша аударғаннан кейін өз тауарынызды алмайсыз", — деп ескертті Акмаев.
