Өткен жылы Қазақстанда "ҚазМұнайГаз" (ҚМГ) акцияларын сатумен байланысты 70-тен астам алаяқтық фактілері тіркелген. Бұл туралы LS-ке Iшкi iстер министрлігінде (ІІМ) айтты.
LS-тің ресми сұрауына жауап ретінде ІІМ-де статистиканы жүргізбейтiндiктен залал көлемі белгісіз екенін хабарлады. Алайда, өткен жылы "ҚазМұнайГаз" акцияларын жалған сатып алумен байланысты алаяқтықтың 71 фактісі тіркелген.
Министрліктің мәліметінше, қазақстандықтардың қаражатын иемдену үшін алаяқтар интернетте, әлеуметтік желілерде және YouTube видеохостингінде жарнама жариялайды. Атап айтқанда, инвесторларға жоғары пайда әкелетін ҚМГ жобаларына инвестиция салу ұсынылады. Сондай-ақ, ІІМ мониторингі барысында президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың есімін пайдалана отырып, 70 жарнама орнатылды. Кейіннен оларды қазақстандық пайдаланушылардың қол жеткізуіне тосқауыл қою үшін "Кибернадзор" жүйесі ақпарат енгізді. Сотқа дейінгі тергеу басталды.
Сонымен қатар, Бас прокуратура мәжілісмендердің сұрауына жауап ретінде 2022 жылдың басынан бері 742 іс тіркелгенін, онда адамдар жоғары табыс уәдесімен түрлі инвестициялық бағдарламаларға, оның ішінде "Халықтық IPO" бағдарламасы бойынша тартылғанын атап өтті. Оның ішінде 93 жағдайда жәбірленушілер ҚМГ, халық банкі және басқа компаниялардың атынан ұсынылған ұйымдарға инвестиция салды.
"Роликті ашқан кезде алаяқтар пайдаланушыны тіркеу формасы орналасқан белгілі бір сайттарға ауыстырады. Деректемелерді, оның ішінде абоненттік нөмірді толтырғаннан кейін пайдаланушының телефонына қоңырау түседі, онда қарсылас компанияның қызметкері болып ұсынылады және белгілі бір соманы салуға үгіттейді. Әрі қарай, әлеуметтік инженерия әдістерін қолдана отырып, жәбірленушілер өздерінің "үлестерін" көбейтуге сендіреді. Бұл ретте "жеке кабинетте" кірістердің ұлғаюы көрсетіледі. Ақшаны алу әрекетінен кейін алаяқтармен байланыс жоғалады", — деп түсіндірді ІІМ-де.
Тексеру нәтижесінде құқық қорғау органдары мұндай сайттардың домендік атауларының мазмұны ұқсас екенін, сондай-ақ олар Қазақстаннан тыс жерлерде тіркелгенін анықтады.
"Тексерiс кезінде сайт бір басты беттен тұратыны анықталды, онда тіркеу нысаны орналастырылған, содан кейін тіркеуден сәтті өту және жеке шот құру туралы мәтін орналастырылған. Сайт фишингтік болып табылады және дербес деректерді жинауға арналған деп айтуға негіз бар", — деп атап өтті министрлікте.
Мәселен, 2022 жылы 328 алаяқтық интернет-ресурстар анықталды, олар ақпарат және қоғамдық даму министрлiгiне бұғаттауға жіберілді.
Бұған дейін, LS редакциясы интернет-алаяқтыққа қарсы кешенді шаралар аясында ұялы байланыс компаниялары ауыстырылған нөмірлерден 5,5 миллион қоңырауды бұғаттағанын жазған болатын.
Естеріңізге сала кетейік, өткен жылдың 8 желтоқсанында ҚМГ IPO-ға шықты.
