Қазақстанда жаңа ипотекалық бағдарлама пайда болады. Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінде LS-ке егжей-тегжейін айтты.

Министрліктің мәліметінше, елде Ұлттық банктің базалық мөлшерлемесінің деңгейінен 5%-дан аспайтын ипотеканы субсидиялау жобасын іске қосу жоспарланып отыр. Бұл ережеге өзгертулер енгізілгеннен кейін жасалады*.

Негізгі алдын ала шарттарға сәйкес несие беру мерзімі 240 айға (20 жыл) дейін болады. Бастапқы жарна сатып алынатын тұрғын үй құнының кемінде 20%-ын құрауы тиіс. Жылжымайтын мүлікті бастапқы нарықта немесе бірыңғай оператордың кепілдігімен қамтамасыз етілген салынып жатқан ғимараттарда алуға болады.

Қарыздың ең көп сомасы аймаққа байланысты:

• Астана мен Алматыда – 35 млн теңгеге дейін;
• Ақтау, Атырау және Шымкентте – 25 млн теңгеге дейін;
• Қарағандыда – 20 млн теңгеге дейін;
• басқа өңірлерде 15 млн теңгеге дейін қоса алғанда.

Жоғарыда аталған шарттар бойынша банктер халыққа берген ипотекалық қарыздар субсидиялауға жатады. Осы несиелер бойынша сыйақы мөлшерлемесінен жылдық 7%-ға дейін өтелетін болады.

"Қазіргі уақытта бағдарлама бойынша шарттар банктермен және мемлекеттік мекемелермен талқылануда және өзгертілуі мүмкін", — деп нақтылады ИИДМ-де.

Министрлікте Ұлттық банктің ипотекалық несиелеу нарығынан біртіндеп шығып жатқанын түсіндірді. "Баспана хит" бағдарламасы бойынша 609 млрд теңге берілді. "7-20-25" 1 трлн теңге лимитке қол жеткізілген кезде аяқталады (қазірдің өзінде 630 млрд теңге берілді). Қазіргі қарқынмен сол көрсеткіштерге жылдың соңында қол жеткізуге болатындығы болжанды.

Сонымен қатар, Қазақстанда танымал ипотекалық бағдарламалардың жабылуына байланысты тұрғын үй нарығында шиеленіс күтілуде.

"Тұрғын үй құрылысының ағымдағы көлемі кезінде жүргізілген талдау қорытындысы бойынша 2023 жылдан бастап жалпы сомасы 430-450 млрд теңгеге немесе 34-35 мың пәтерге ипотека алуға қанағаттанарлықсыз сұраныс болжанады", — деп түсіндірді ИИДМ-де.

Министрлікте тапшылықтың негізгі себептері банктерде нарықтық ипотеканың болмауы болатынын растады (2021 жылдың қорытындысы бойынша 1,7 трлн теңгеге қарыз берілді, оның 96%-ы Отбасы банкінің, "7-20-25" және "Баспана хит" ипотекалық бағдарламаларының есебінен).

Сондай-ақ, тұрғын үй сатып алуға алынатын зейнетақы жинақтарының көлемі қысқаруда. Осы себептерге байланысты ипотеканы субсидиялау бағдарламасы әзірленуде.

* Квазимемлекеттік сектор субъектілері арқылы халыққа банктерге берілген ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігін өтеу үшін субсидиялар беру қағидалары.